نوع مقاله : مقاله مروری
نویسندگان
1 گروه گیاهپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی قائمشهر، قائمشهر، ایران
2 گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده
آفتکشها ترکیبات شیمیایی هستند که برای مهار آفات و بیماریهای گیاهی استفاده میشوند، اما بقایای آنهاآنها میتواند به محیطزیست و سلامت انسان آسیب برساند. گیاهان در مواجهه با این مواد سمی، سازوکارهای پیچیدهای برای متابولیسم و سمزدایی دارند که به آنهاآنها کمک میکند تا اثرات سمی این ترکیبات را کاهش دهند. این سازوکارها شامل فرآیندهایی همچون تبدیل آفتکشها به ترکیبات غیر سمی، انتقال آنهاآنها به قسمتهای دیگر گیاه یا حذف آنهاآنها از طریق متابولیسم میباشند. در سطح مولکولی، آنزیمهای متابولیک همچون سیتوکروم P450، گلوترونیل ترانسفرازها و کاربوکسی استرازها نقش مهمی در بیاثر کردن و تغییر ساختار شیمیایی آفتکشها دارند. این آنزیمها قادرند ترکیبات آفتکش را به متابولیتهای غیر سمی تبدیل کنند که کمتر به گیاه آسیب میرسانند. همچنین، پروتئینهای انتقالی مانند P-glycoproteins در حملونقل این مواد سمی و تغییرات متابولیکی آنهاآنها نقش دارند. علاوه بر این، گیاهان به وسیلهای سیستمهای آنتیاکسیدانی و سازوکارهای دیگر مانند اتصال به ترکیبات پپتیدی یا مشتقات فنولی نیز از آسیب به خود جلوگیری میکنند. مطالعات نشان داده است که تفاوتهای ژنتیکی بین گونههای مختلف گیاهی میتواند تأثیر زیادی بر کارایی سازوکارهای سمزدایی داشته باشد و برخی گیاهان قادر به تجزیه سریعتر یا دفع مؤثرتر آفتکشها هستند. این پژوهشها میتوانند به توسعه روشهای کشاورزی پایدارتر و بهینهسازی استفاده از آفتکشها برای کاهش خطرات محیطی و بهداشتی کمک کنند.
کلیدواژهها
موضوعات
)